Category Archives: Books

The Gravediggers of the Republic by Mohamed Sifaoui

Posted on by
Reply

The Gravediggers of the Republic (islamo-leftism: the unpublished survey) is a rich and knowledgeable book. It offers a dive into history, explains theories and practice and gives sharp observations of the changing secular society: France in the first place but applicable to many countries. Sifaoui considers islamo-leftism as a threat to free societies. Step by step he accompanies the reader through the arguments why.

In the introduction, Sifaoui writes that he was educated and formed with the values of the left. Those values are the reason why he resists political islam because of its totalitarian character. Therefor he is shocked to see the liaison of the left with political islam:
‘(...) ceux qui sont suppose être de mon camp idéologique, de ma famille politique, les défenseurs réputés de l’humanisme, de l’antiracisme universaliste, des grandes valeurs, en somme de la Déclaration des droits de l’homme et enfin de la laïcité, deviennent les meilleurs alliés des islamistes. Une anomalie que je ne finis pas d’explorer.’ p. 24

The Gravediggers of the Republic has 3 chapters: the genesis of islamo-gauchisme, its foundations and its activists. Overall it is very interesting what Sifaoui has to tell but not always easy. Sifaoui uses very long sentences, so at the end of them you often have to go back to the beginning for interpretation. Cutting sentences in half would largely contribute to good readability. It is also a very French book. Context and most players are French. Often I thought, who is that then? Or I missed assumed knowledge about situations described. But I had to keep on reading as the book is so interesting.

Islam versus political islam
Sifaoui differentiates islam from political islam.
‘Je dis bien l’islam politique et non pas l’islam – ni les musulmans – puisqu’une religion réduite à sa stricte vocation, confinée dans la sphère privé, respectueuse des lois et des règles communes ne peut représenter un problème.’ p. 276
See also this video-fragment. Sifaoui states that the left is only interested in political, extreme islam, not in islam. For example the left supports less muslim women who do not wear veils than muslim women fighting to wear the veil in education and public offices.
‘Les << défenseurs des musulmans >> ou les << défenseurs des Maghrébins >> ne les défendent pas lorsqu’ils sont policiers, journalistes, chômeurs, ingénieurs, femmes émancipées, laïques, mais principalement quand ils sont islamistes. (...) Parfois ils se transformant même en menaces à leurs yeux’. p.364

the gravediggers of the republic

Historical perspective
The Gravediggers of the Republic shows how intellectual discussions about islam were well possible in the 19th century when great Arab thinkers contributed to debates. Then Wahhabism (origins in Saudi-Arabia) introduced intolerance and dictatorship of political islam. Sifaoui describes the historical process als it evolved in the Arab world: reforms in the 19th century, opening up to modernism, then overruled by nationalism since 1920 until the ‘70’s, when political islam starts to grow. I ascertain this was similar in the Turkish world: the 19th century reform movement Tanzimat, the nationalist period that started with Atatürk from 1920, and upcoming political islam after the 3rd Military Coup in 1980.

Conquering the main discourse
Sifaoui sees how political islam infiltrates democratic countries. Education is a very important sector for them because islamism is a long-term project and education an effective weapon. Also organisations fighting racism and other social or political associations are seen and used as partners.
Three steps are central in the islamic-leftist discours: first victimisation of muslims, then diabolisation of France and the values of the secular French Republic, finally reversal of the values. Thus many terror attacks have been justified already by islamo-leftists. The left abandons its traditionally essential principles. such as secularism and the fight against anti-semitism and even considers them as bad now. So the left approaches the political islamist discours, but the reverse movement (islamists defending leftist themes like feminism) does not exist.
Sifaoui explains the connection of the left with political islam from the fight against capitalism. For the left, a man who works hard to give a good life to his family, who enjoys liberties like emancipation that capitalism brings, who is no longer forced to go to church, synagogue or mosque, that free man is serving the wrong system. He is an individualist and an ally of capitalism, thus an enemy.

How resilient are France and the West?
The Gravediggers of the Republic gives many examples for its assertions. The fight to have women wear a veil and antisemitism are main themes for political islam. The left joins the political islam here. They plead for the veil as a woman’s right. They turn the wish for liberation of the Palestinian People into a fight against Israel that also brings antisemitism. That is not new or recent. In France in 1982 the newspaper Libération published openly a readers’ letter appealing to ‘Arab brothers’ to make sure ‘no Jew would feel safe’.
Also in Libération, the French socialist politician Jospin does not condemn terrorism in Algeria as he thinks the government has to be more democratic. Jospin indicates he cannot choose sides, a stand that shocks Sifaoui. Born and raised in Algeria, Sifaoui grew up with the extremist terror of GIA (see also this blog). He thinks the West and certainly the left is underestimating the power, deepness and violence of political islam. The West is not really equipped to fight it, but France is doing better than most countries on the institutional level. Is it really? I’m not convinced yet. I’d love to read a book from Sifaoui’s hand that is not merely focussing on France but studying different Western-European countries.

(Assumed) imperialism and colonialism as drivers
As the left sees Arab countries through the glasses of imperialism, they refer actual developments like political islam to colonial history. They could not be more mistaken, Sifaoui says. Political islam goes back ages and is not an actual development. Its inspiration does not come from the outside (by imperialism and the like) but from the inside of muslim-majority societies. Sifaoui sees two streams of political islam: one is ideological (Muslim Brotherhood) and one is revolutionary and violent (Wahhabism/Salafism). Both have strong connections to the left. The left finds excuses for acts that they would not accept from other citizens. But they see muslims as victims of society, not as free humans who choose to kill the staff of Charlie and visitors in the Bataclan or decapitate Paty. So in the name of (left) egalitarism, unequal treatment is allowed and even a must.

Read it!
There are so many historical facts in this book that it is difficult to summarize and present them here. With over 400 pages of knowledge and insights, the book is rich. Particularly original is chapter 16 about the ‘islamic left’(‘la gauche islamique’). Sifaoui has a fabulous knowledge of the Arab and islamic world, apart from his French insights. I recommend you read The Gravediggers of the Republic if you’re interested in islamo-leftism.

Finally, 2 fragments that were new and insightful to me:

1. Fragment explaining that political islam is less about faith or theology and more about fighting the system:
‘Pour comprendre l’adhésion d’un certain nombre de musulmans à l’islamisme, il faut garder présent à l’esprit un fait important (...). Ce ne sont ni la piété des prêcheurs islamistes, ni leurs envolées théologico-lyriques qui séduisent les musulmans, mais plutôt l‘expression de la contestaton après l’échec des expériences réformistes et nationalistes. En d’autres termes, l‘islamisme, et peut-être a fortiori depuis la mort du communisme, apparaît comme une alternative idéologique de remise en question de regimes autoritaires. En Occident, il y a une autre raison, car la repartition des richesses est plus équitable et les droits mieux garantis: on va vers l’islam politique car il offre une identité, il propose une aventure héroissante si le candidat entre dans des logiques djihadistes, et permet, ou donne, l’impression, de recouvrer une dignité, d’appartenir à un groupe qui – à tout le moins en apparence, c’est souvent une posture – ne fait pas du consumérisme et du matérialisme ses seules préoccupations.’ p. 202-203

2, About the difference of secularism (‘laïcité) in the US and France:
‘C’est méconnaître que la << separation >> outre-Atlantique visait, dès le départ, à protéger les Églises de l’emprise de l’État. En France, c’est l’inverse. En verité, deux modèles de laïcité s’opposent: une première laïcité, celle des Américains, considère, en effet, qu’elle protège les croyances contre l’État, la seconde, la << laïcité à la francaise >>, comme on l’appelle, empêche les religions d’interférer dans le fonctionnement de l’État.’ p. 326-327

You may also like these French-Algerian authors:
Yasmina Khadra: wonderful Algerian author
Hôtel Saint George: I understood…

Yasmina Khadra – wonderful Algerian author

Posted on by
Reply

Yasmina Khadra is the most famous Algerian author. He has a long list of books translated in 22 languages. In a very rich French language, he offers to his readers original insights about love, life, identity, colonialism, terrorism and fate. In my blog here, I present 2 books; especially Khalil was a book I could not lay down until finished. All the themes Yasmina Khadra offers are actual in the Netherlands as well as in Algeria and France. But the Netherlands have no authors who could or dared to touch these matters with the depth of experience and empathy of Yasmina Khadra. I highly recommend this author!

Note that the name Yasmina Khadra is the pseudonym of Mohammed Moulessehoul, who worked in the Algerian army for 36 years. The pseudonym served him to avoid military censorship. Nevertheless he can talk about terrorism and colonialism as an expert who lived there where it happened. That makes his books so much more interesting than average.

Khalil (2018)

Khalil is an intriguing, exciting and oppressive book about a terrorist of Paris 2015. The book starts immediately in the action, with Belgian-Moroccan Khalil on his way to a suicide mission to blow himself up in a full metro close to Stade de France. The book is written in ‘I’ so that the reader feels an immediate connection with Khalil’s ideas and feelings. His mission in the Paris 2015 terrorist attacks is unsuccessful as his bomb belt does not explode. From there starts a crazy journey, out of Paris, out of France where everything is on the alert, back to Belgium and finally Molenbeek where Khalil lives.

In Molenbeek, all security forces are active at the highest level too. Khalil first has to survive, then finally connects again with his terrorist group to plan new attacks. Meanwhile his family and his best friend are step by step finding out that he got involved in terrorist activities. Apart from Khalil’s central story, many social issues pass in review, like the terrible treatment of Khalil’s sister in Morocco by a marabout and then an imam when her mother thinks someone gave the bad eye to her daughter.

There’s also a lot to enjoy for language lovers, like these sentences:

  • Son souffle résonnait contre mes tempes comme le chuintement d’une canalisation fissurée. (His breath echoed against my temples like the hiss of a cracked pipe. p. 73)
  • Je connaissais suffisamment Driss pour l’enterrer sans sépulture. (I knew Driss well enough to bury him unburied. p. 90)
  • Aucune étoile dans le ciel n’égalait le sourire de Zahra. Lorsqu’elle étirait les lèvres sur les côtés, des fossettes ornaient les pétales qui lui tenaient lieu de joues, et elle devenait tout un jardin à elle seule. (No star in the sky matched Zahra’s smile. When she stretched her lips to the sides, dimples adorned the petals that served as her cheeks, and sje became a garden unto herself. p.96)

Khalil was translated in English, not in Dutch. I did not tell the whole exciting story here, for the suspense to stay when you start reading this book yourself. Here Yasmina Khadra in a video about this book.

Ce que le jour doit à la nuit (What the day owes the night 2008)

One of the best books about life in colonial, contested colonial and post-colonial times. Younes, presented as the I-person, comes from a very poor rural background. His parents lived misery in a region where violence, hardness and oppression formed the norm. Eventually Younes is educated by his uncle, a pharmacist in a city who gives him a very good and also medical education. His uncle’s wife is French and calls him Jonas. The contacts with his family that keeps living in poor and miserable conditions, are difficult, even painful.

In colonial Algerian cities, different groups coexist: French, Arabs, Jews. At school though, the ‘enfants étranges’ (foreign children) can form blocs that exclude Younes and other ‘Arabs’. But Younes ends up having different friends who all fall in love with the same woman, Emilie and it brings many complicated stories. While they live their daily life and problems, the colonial war starts to break out. As a pharmacist, Younes is forced to help the terrorists (or freedom fighters). During all of the book it stays unclear on what side Younes sees himself – he does not really choose or adhere to a side, it seems. He is just surviving in changing and confusing times where others put him in a group:
> Tu es des nôtres mais tu mènes leur vie (you are ours but you live their life p.200)

I like to round off this blog with a valuable advice from the book! Often Younes is unhappy. He once heard a story of a mad man in the street, telling: ‘Le malheur est un cul-de-sac.Il mène droite dans le mur. Si tu veux t’en sortir, rebrousse chemin à reculons. De cette facon, tu croiras que c’est lui qui s’éloigne pendant que tu lui fais face.'(Misfortune is a dead end. He leads straight into the wall. If you want to get out of it, turn back backwards. That way, you’ll believe it’s him walking away while you are facing him’ p. 300-301).

Ce que le jour doit à la nuit was translated in English and Dutch (What the day owes the night / Wat de dag verschuldigd is aan de nacht). Here Yasmina Khadra in a video about this book

More French-Arab authors? You may also like Boualem Sansal, 3 of his books in my blog Why are people like this?

De Hedelse Afpersingszaak

Posted on by
Reply

De Hedelse Afpersingszaak is een heftig boek. Het laat zien hoe gewone mensen terecht komen in een strijd van nietsontziende criminelen – mede door een zeer ernstige fout van het Openbaar Ministerie overigens. Aangezien ik in Hedel geboren en getogen ben, had ik er via familie al het nodige over gehoord. Daarom heb ik het boek meteen gekocht en gelezen toen het uitkwam. Ik beveel het graag aan: het is goed geschreven en geeft veel inkijk in het hele verloop van de zaak.

Auteur Yelle Tieleman schetst een indringend beeld van alle onderzoeken en besluiten die op de achtergrond van afpersing en geweld plaatsvonden. Bij mij blijft de indruk achter dat de rechtstaat gewone burgers nog maar nauwelijks kan beschermen. ‘Kantje boord’, dat is wat de gebeurtenissen glashelder tonen, ondanks dat er door politie en justitie keihard aan werd gewerkt. Wat dat betreft is dit boek, net als het boek De Mocro Maffia, eerder een alarmsignaal dan een eindverslag. Waar in De Mocro Maffia het accent lag op Amsterdam West, zwerft in De Hedelse Afpersingszaak de criminaliteit een hele regio door, langs de voordeuren van tal van gewone burgers. Het boek heeft mij bepaald niet gerustgesteld maar dat is mijn gevoel: lees het vooral zelf.

Hoe het begon
In 2019 is bij het Hedelse fruit & transportbedrijf De Groot 400 kilo cocaine gevonden en overgedragen aan de politie. Een van de eigenaren van het bedrijf wordt vervolgens afgeperst om dit ‘verlies’ te compenseren en dat zet van 2019 tot 2021 golven van geweld in gang. Er is (nog) geen antwoord hoe die cocaine daar terecht kwam. De afperser is uiteindelijk voor 20 jaar cel veroordeeld maar was niet zelf de handelaar.

De adressenlijst
Voor het onderzoek beschikte de recherche over een adressenlijst van een paar honderd (oud)medewerkers. Het Openbaar Ministerie maakte de kapitale fout om die lijst in het dossier te voegen dat naar de verdachten ging. Er is (nog) geen antwoord wie daarvoor verantwoordelijk is. Bij een werkbezoek aan het bedrijf De Groot wil minister Grapperhaus er niet op ingaan, hij wil zelfs niets zeggen naar de slachtoffers toe (p. 164). Ook de leidende officier van justitie geeft geen krimp: ‘Het Openbaar Ministerie kan hier niets aan doen’ (p. 164), mogelijk uit angst voor aansprakelijkheid maar het komt wel harteloos over. Het deed me denken aan 2007 toen een Apache-helikopter van Defensie een hoogspanningsmast raakte waardoor de hele Bommelerwaard dagen zonder stroom zat. ‘Er is geen fout gemaakt want de piloot handelde geheel volgens protocol’, heette het toen. Er zijn betere manieren om te laten zien dat je er als overheid voor je mensen bent. Hoe hard het Openbaar Ministerie ook echt heeft gewerkt aan deze zaak, dit soort reacties schaadt het vertrouwen – een uiterst actueel thema. Tieleman becommentarieert het gedrag niet maar maakt het zichtbaar door het gewoon te beschrijven, waarvoor hulde.

De werkwijze van de afperser
De afperser zet de bedrijfsleiding onder druk om te betalen door aanslagen te plegen op huizen van (oud)medewerkers. Soms loopt het met een sisser af, maar bij twee broers in Hedel brandt het hele huis af. Zelf redden ze ternauwernood het vege lijf. Uiteindelijk is, terecht natuurlijk, besloten dat slachtoffers compensatie van het Openbaar Ministerie zullen krijgen. Want het is niet alleen de afpersingszaak zelf die grote impact heeft in de regio van Vlijmen en de Bommelerwaard tot Tiel en Hilversum. Het is ook de onzorgvuldigheid met privacygegevens van de burgers die het Openbaar Ministerie juist dient te beschermen, die de gevoelens van onveiligheid enorm heeft vergroot. Dat geeft aan dit boek een bizarre kleur.
Toevoeging 16 oktober: genoemde compensatie is voor een groep van honderd medewerkers van De Groot. De twee broers wier huis afbrandde, hebben nog steeds geen duidelijkheid of en zo ja in hoeverre ze gecompenseerd gaan worden.

Sterk in dit boek
Het hoofdstuk over de twee broers wier huis afbrandt, is adembenemend goed. Ook beschrijvingen van allerlei jonge daders die betrokken worden bij de aanslagen, geven veel stof tot nadenken. Jonge mannen die hun omgeving beschrijft als aardig, behulpzaam en zorgzaam, tonen totale onverschilligheid voor hun slachtoffers.
‘En die mensen dan?’, vraagt een van zijn vrienden. ‘Hoe is het daarmee afgelopen?’
‘Die leven. Maar het boeit mij niet. Als ik mijn geld maar krijg.’ (p. 126)
Tieleman oordeelt niet zodat je zelf met de puzzel blijft zitten.
Een andere tegenstrijdigheid is de regelmatig geuite mening dat het om laagbegaafde jonge mannen zou gaan. Echter, het boek toont duidelijk een slim kat-en-muis spel tussen daders en opsporing, en bij allerlei gesprekken komen de daders goed gebekt en vaardig over. Hoe zit dat dan? Mijn bewondering voor het geduld van rechercheurs bij alle excuusverhalen en verdraaiingen is groot. Stapje voor stapje zie je hen de zaak toch rond krijgen.

Minder sterk in dit boek
Ik had nog wel wat meer ervaringen zoals die van de twee broers willen lezen. Het gaat veelal over de daders en de opsporing, en minder over de burgers en hun persoonlijke bevindingen. Er zijn trouwens zoveel daders, dat je soms de weg een beetje kwijt raakt wie wie is. Achterin blijkt een register te staan met alle namen en toelichting, helaas kwam ik daar pas achter toen ik het boek uit had. Dat register is dus handig. Maar op een gegeven moment had ik het wel gehad met al die verhoren van daders.

Tenslotte
Bijna aan het einde van het boek schrijft Tieleman: ‘Het is een zaak die (…) zijn weerga in de Nederlandse geschiedenis niet kent. Niet eerder zijn zoveel onschuldige mensen betrokken geraakt in een criminele afpersing waarmee zij niets te maken hebben en waarvan ze volledig losstaan. Het laat zien dat de grenzen tussen onder- en bovenwereld steeds verder vervagen. Je hoeft geen crimineel te zijn om te maken te krijgen met extreem geweld’ (p.266). Ik moet zeggen, Tieleman toont dit punt overtuigend aan in De Hedelse Afpersingszaak. Het is als het ware het hogere doel dat om dit boek heen hangt. Daarvoor verdient deze journalist grote hulde. Dankzij zijn boek weten we wat er precies is gebeurd en hoe dat werkt – en kunnen we samen strijden tegen die vervagende grenzen.

Waarheen moet ik gaan? Where shall I go?

Posted on by
Reply

Waarheen moet ik gaan is an outstanding book about the recent history of a Jewish family, written by John Dunkelgrün. It starts in the 2nd half of the 19th century and leads us through 2 World Wars, lots of joy of life and loads of antisemitism. It is an exciting book, showing the power of optimism and entrepreneurship, but also a story of loss and the reality of evil. Many familymembers described in this book did not survive the holocaust. Waarheen moet ik gaan makes very clear what happened; it can not answer the question why… Nevertheless, because of the special skills of the writer, Waarheen moet ik gaan grabs your attention in every chapter.

John Dunkelgrün follows his family lines from father’s and mother’s side. He is a master storyteller with a good sense of humor. Personally, I found especially the international aspect of this book very intriguing – it left me as a reader full of admiration about the way his family members were open to new cultures and experiences. Also it gives lots of indepth information about Jewish life in different countries. Three characteristics are always there: trade and entrepreneurship – being Jewish and a minority that is constantly met with prejudices – openness to others, whoever they are in background, wealth, etnicity and the like.

In the line of his father the adventure goes through Poland, Germany, Palestine, Belgium, the Netherlands. In the line of his mother, the story starts in Roumania, Russia, Hungaria and Austria passes via Hamburg to the United States, continues in the Netherlands, Persia and London. All these travellings are described in detail in the first two parts of the book; the author makes you look around and really see all those places.

Waarheen moet ik gaan is a very special chronicle of a family history in a turbulent century. Sometimes, the writer intervenes, explaining what he knows or what he could not find in his research. Rather then disturb the reader, it gives this book an extra dimension – the reader is aware that Waarheen moet ik gaan is not ‘just a book’ but that there is an author behind who wants to show some things and is willing to be accountable for what one reads.

Waarheen moet ik gaan is also the story of starting over and over again. The writers’ grandfather is unsafe in Poland and leaves a good business behind, to start another one in Germany. Some years later, he is unsafe again and moves with his family to the Netherlands, where he starts a new business again. But then, in WW2, he is unsafe again and this time he and his family have to run without a sure place to go. His other grandfather grows up in extreme poverty and runs away from home at the age of 13 or 14. What follows, looks like a story of a fairy tale. You will not be bored for a minute when reading this adventure, as an amazing, almost incredible story is told by a master storyteller.

In the 3rd part of the book, it is war time WW2. Slowly by slowly the situation deteriorates and both families have to run, almost too late. Borders have closed, administrations disencourage refugees especially the Jewish ones, many try to profit financially from the situation of refugees. This part of Waarheen moet ik gaan is deeply oppressive and dramatic. The loneliness in the continuous threat, the need to survive in an environment that is probably hostile… the family makes it into France but they do not know who can be trusted. Betrayal is everywhere, as well as greed. Eventually part of the family arrives in Switzerland where the writer is born.

waarheen moet ik gaan
I love this picture of the baby author!

Life is described in detail including life in camps full of hardship in France and Switzerland. The end of WW2 does not just mean to ‘start again’, it means also dealing with what happened during the holocaust in a context that is not welcoming or facilitating, on the contrary. The scars of the survivors are enormous and lasting. However, immediately there is life again, full of business and humorous anecdotes. So much energy and resilience.

Is there nothing that could be done better in this book? Well yeah, there are so many names that a register to explain who is who would help the reader. There is an existing register explaining many words, Jiddisch, Hebrew, German, Hungarian that I found very helpful. Waarheen moet ik gaan is in Dutch but deserves a much larger, international public.

If you like this blog, you may also like:
Idiss – by Robert Badinter
Simone Veil – Une Vie

BEgrip

Posted on by
Reply

BEgrip is een prachtig boek met een grote rijkdom aan instrumenten, methoden en tips om te werken met complexiteit in de publieke sector. Wat je vooral merkt als je dit boek leest, is de enorme ervaring van de schrijvers Angela Riddering en Herrie Geuzendam.

begrip

Vaak zijn dit type boeken gebaseerd op een of twee benaderingswijzen, dan wel een aha-erlebnis van de schrijvers zelf. BEgrip doet veel meer. Het loodst je door de vele fasen die horen bij een complexe opgave en geeft je voor de verschillende momenten in dat proces een keur aan wijsheden en praktische oplossingen mee. Een hoofdstuk verdeelt alle mee te geven instrumenten en tips zelfs naar beroepsgroep: de adviseur en manager, de bedrijfsvoeringsexpert of de businesscontroller. Dit is niet een boek dat je leest en dan weglegt omdat je het gelezen hebt, het is eerder een metgezel die je bij de hand houdt in de verschillende stappen en fasen van het werken aan een complexe opgave. Ik ben erg onder de indruk van wat dit boek te bieden heeft.

Wat ik interessant vond om te ontdekken, is hoeveel raakvlakken de vereisten in het werken met complexiteit hebben met het werken aan diversiteit en inclusie, mijn eigen vakgebied. Een belangrijk kenmerk is bijvoorbeeld de onzekerheid en de paradoxen waar je mee te maken krijgt – alleen wie de onzekerheid en paradoxen goed kan hanteren, zal zich prettig voelen bij dit type werk en daar effectief in kunnen zijn. Ook allerlei houdingsaspecten komen overeen: de openheid en nieuwsgierigheid, de relatief waardevrije benadering die van je gevraagd wordt, de onvermijdelijke fouten die je gaat maken omdat je je op onbekend terrein begeeft – waarbij de hamvraag niet is hoe je fouten voorkomt maar hoe je ze oplost en in hernieuwd vertrouwen met partners verder op weg kunt.

Er zijn ook tal van pareltjes te ontdekken in BEgrip. Ik noem er een uit hoofdstuk 3 over bestuurlijke advisering, 3.3 over democratische waarden. ‘Ook per vraagstuk en per individu kunnen verschillende waarden de boventoon voeren. Het rapport Verschil in Nederland van het Sociaal Cultureel Planbureau (2014) geeft die verschillen goed weer. Zo noemen laagopgeleiden vooral de vrijheid van meningsuiting als belangrijkste onderdeel van democratie (lees: inclusie en deliberatie), terwijl hoogopgeleiden vooral inspraak- en beroepsprocedures in de politieke besluitvorming noemen (transparantie en zeggenschap). Het is de kunst om een zodanige balans te vinden dat dat uitmondt in een zo hoog mogelijke democratische kwaliteit, gegeven de situatie, eisen en mogelijkheden’. Een alinea waar ik nog lang over heb nagedacht. Voor mij was het nieuw en ook een verrassend perspectief. Het boek zit er vol mee.

De verleiding bestaat nog meer te citeren maar daarmee zou ik BEgrip tekort doen, want wat kies ik dan uit de vele rijke pagina’s? Ik zou zeggen, koop het zelf en werk ermee: het inspireert op vele fronten. Nou vooruit dan, ter afsluiting de laatste zin uit het voorwoord, die je het best begrijpt als je het boek als geheel gelezen hebt, want dan heb je er echt zin in gekregen: ‘Want één ding is zeker: complexe opgaven vervelen nooit en ze worden alleen maar interessanter als je BEgrip ontwikkelt!’

De politieke memoires van Ruud Lubbers

Posted on by
Reply
de politieke memoires van ruud lubbers

Haagse jaren, de politieke memoires van Ruud Lubbers door Theo Brinkel

De politieke memoires van Ruud Lubbers geven de lezer een gevoel van ongeduld, daadkracht, visie en vriendjespolitiek. Lubbers weet in de jaren ’80 een verzwakt Nederland erbovenop te helpen omdat hij weet waar het naartoe moet én dit weet te realiseren. Onvermoeibaar is hij dag en nacht aan de slag, hier duwend, daar meedenkend, daar creërend, bondjes sluitend met de juiste personen op het juiste moment. Het contrast met de biografie van Wiegel is groot. Waar Wiegel zich stap voor stap een weg probeert te vinden in een wereld waar hij niet uit voort komt en die hij niet kent – hetgeen hij overigens uiterst slim en in hoog tempo doet – is Lubbers vanaf het begin onderdeel van de gevestigde orde en de ‘old boys’. Hij lijkt als het ware voorbestemd om zijn positie in Den Haag voor het landsbelang in te nemen. Doelgericht zet hij zijn stappen. Daarbij moet hij ook teleurstellingen wegslikken zoals wanneer Van Agt lijsttrekker wordt terwijl hijzelf dit eveneens ambieerde. Jaren moet Lubbers wachten en meebewegen tot hij zelf de positie van lijsttrekker weet te verwerven en zijn volle potentieel kan ontplooien. Tot die tijd houdt Van Agt, daarbij ondersteund door Wiegel, de deur voor hem dicht. Maar Lubbers heeft visie en dat geeft uiteindelijk de doorslag.

Een deel van de politieke memoires van Ruud Lubbers over de Haagse jaren zijn saai door het ontbreken van interessante anekdotes. Soms gaat Lubbers in op kritiek die hij heeft gekregen maar die je als lezer niet per se kent, zodat je niet precies weet op welk verwijt hij reageert. De memoires lijken ook een stukje rechtvaardiging van zijn denken en handelen. Ze lijken doordrongen van de wil van Lubbers om het goed te doen en het goede te doen. Lubbers zit daar voor Nederland en schildert hoe hij stap voor stap het land uit de crisis weet te halen. Hij geeft veel inzage in hoe de zaken zijn gegaan en welke ingrepen allemaal hebben geleid tot verbetering en vernieuwing.

Over Lubbers persoonlijk vernemen we minder. We leren hem kennen als een echte katholiek, wat lijkt te betekenen dat je de zaken niet strak en principieel interpreteert en ruimte laat aan anderen. De morele vinger die vanuit de protestante hoek in het CDA nogal eens geheven wordt, roept bij Lubbers vooral verwondering op. Het is onverdraagzaam en onnodig en creëert disharmonie. De in de memoires geschetste werkwijze van Lubbers heeft iets ongrijpbaars. Onmerkbaar trekkend en duwend en voortdurend onderhandelend werkt Lubbers aan een Nederland waarin het bedrijfsleven kan floreren zodat er weer werk ontstaat voor de vele werklozen en de overheidsfinanciën op orde geraken zodat de welvaartstaat – in bijgestelde vorm – overeind kan blijven.

‘Daarbovenop gaat het niet alleen om wat intellectueel, of analytisch zuiver is, maar ook om de vraag of je het uitgelegd kunt krijgen. Niet aan iedereen, maar aan voldoende mensen, om erin te kunnen blijven geloven. Je houdt het politiek niet vol als je zelf de enige bent, die van zijn gelijk overtuigd is. Het innemen van een bepaalde positie is mede gerelateerd aan de percepties van anderen. Daardoor zie je jezelf zo nu en dan voor dingen staan, waar je later niet meer in gelooft. Ik verdedig in de eerste helft van de jaren tachtig de toeslagen voor de zogeheten echte minima. Dan de meerjarige echte minima. Dan de échte, échte, échte minima. Het blijkt later een onding, maar we winnen er de tijd mee die we nodig hebben. Het is een tijdlang de enige droge tegel in de modder. Je kunt er even op staan, tot ook die langzaam wegzakt. Daarmee is het thema op zichzelf niet zonder zin geweest. Vanuit de absolute, ethische criteria van links en ook wel christelijk-sociale uitgangspunten wordt dan toch in ieder geval erkend dat je je best doet.”

Bovenstaand citaat komt uit hoofdstuk 12, ‘De overbelaste democratie’ wat ik sowieso het interessantste hoofdstuk vond. Burgers hebben heel hoge verwachtingen gekregen van de overheid en de overheid kan die niet waarmaken. Hoe herkenbaar, ook nog in 2021! Interessant is daarbij dat ook de internationale verdragen reeds in Lubbers’ tijd opdoemen; Nederland heeft die ondertekend met een andere bedoeling dan de betekenis die ze in de jaren ’80 krijgen – mede op basis van rechterlijke uitspraken. En er is veel gedoe over de strafmaat van criminelen, en over het feit dat die beter beschermd lijken te worden dan burgers. Wetgeving, bestuur en rechterlijke macht zijn overbelast, constateert Lubbers. Het gaat te ver dit hoofdstuk diepgaand te beschrijven hier maar het leidt tot een pleidooi aan de politiek om verantwoordelijkheid te delen met burgers en groepen burgers. De tegenargumenten die dat oproept (‘de overheid moet gewoon zijn werk goed doen’ ‘geen verworven rechten van burgers aantasten’ en ‘moraliserend’) zou je heden ten dage ook zo kunnen horen. Het lijkt daarmee wel of de politieke problemen tijdloos zijn en onderdeel van het bestel. Ademloos las ik zinnen die in 2021 geschreven hadden kunnen zijn:

“Te veel speelt zich af onder de broeierige kaasstolp aan het Binnenhof. De politicus heeft de neiging de burger te vertellen wat hij belangrijk moet vinden in de politiek, terwijl eigenlijk de burger zelf uitmaakt wat belangrijk is in de politiek”.

Wijze woorden, en tegelijk intrigerend want als je de biografie van Wiegel leest, staat die veel dichter bij de burger dan Lubbers voor wie alle contacten ‘in de bovenlaag’ lijken te zitten. Heel interessant is verder Lubbers’ observatie dat bewindslieden die weinig doen, weinig kritiek krijgen. En dat de Kamer controleert op fouten – die je maakt als je juist wel veel doet – en niet op gebrek aan activiteiten. “De risicomijdende bewindspersoon zit veiliger dan de actieve”. Hoe staat dat ervoor in 2021? De vraag stellen is….

Uit hoofdstuk 12 wordt ook duidelijk dat de bestuurscultuur met strakke afspraken in coalitieverband uit deze tijd stamt. Er is heel veel overleg. Waar in de tijd van Wiegel het kabinet tegenover de Kamer staat, staat nu het kabinet met de regeringsfracties tegenover de oppositie. Dat brengt ons bij het thema ‘tegenmacht’ dat in 2021 vooral vanuit Pieter Omtzigt hoog op de agenda is gezet. Daarover in een andere blog meer.

Lubbers zelf vindt overigens niet dat hij te monistisch was en afspraken in coalitieverband dicht timmerde. Hij geeft daarover een kenmerkend Lubberiaans betoog. ”Je wordt als excuus gebruikt door mensen (…) die zeggen dat ze ergens niet onderuit kunnen, omdat er een afspraak in het Torentje is gemaakt. Terwijl dat helemaal niet waar hoeft te zijn, omdat ik bijvoorbeeld afspraken maak die de eigen verantwoordelijkheid onverlet laten”.

Al met al zijn de politieke memoires van Ruud Lubbers een interessant boek met ups en downs qua spanningsgehalte voor de lezer. Een aanrader voor wie zich wil verdiepen in het tijdperk Lubbers en in diens zeer doordachte visies vanuit een besef en verantwoordelijkheid van de christelijke politiek.

Geïnteresseerd in meer?
Lees ook mijn blogs over de biografieën van de unieke Franse en Europese politica Simone Veil, van president Francois Hollande en van VVD-coryfee Hans Wiegel.

Hans Wiegel – de biografie

Posted on by
Reply
hans wiegel

Hans Wiegel – de biografie, geschreven door Pieter Sijpersma – verteld door Co de Kloet

In coronatijd maakte ik menige wandeling in het uur voorafgaand aan de avondklok, en daarbij was het luisterboek van Hans Wiegel een welkome gezel. Terwijl ik door de Jordaan liep of langs de grachten of door de Houthavens en het Westerpark, vertelde de warme rustige stem van Co de Kloet mij van alles wat ik nog niet wist over de politiek in de jaren ’60, ’70 en ’80. Het aardige van de biografie van Hans Wiegel is dat die deels ook een cultuurschets is: per decennium is er een beschrijving van gewoonten en ontwikkelingen in de Nederlandse maatschappij waardoor je de politicus Wiegel kunt waarnemen in de context van die tijd. De opkomst van Wiegel in de politiek valt bijvoorbeeld samen met de opkomst van de televisie. De grote ambitie van Wiegel om van de VVD een volkspartij te maken en zijn onvolprezen talent om complexe kwesties uit te drukken in gewone-mensen-taal combineren natuurlijk uitstekend met het gegeven dat hij live op televisie te zien is voor het gewone volk voor wie de televisie een nieuwe wereld opent. Zo brengt hij de politiek daadwerkelijk dichterbij de Nederlanders en zorgt hij voor een flinke groei in VVD Tweede Kamerzetels. Hij maakt zijn ambitie om van de VVD een volkspartij te maken waar.

Intrigerend is het om te zien hoe iemand op 25-jarige leeftijd in de Tweede Kamer komt en al heel snel doorgroeit tot partijleider. Hij meet zich gemakkelijk met de ervaren Joop den Uyl die in dit boek als zeer intelligent en opvallend innemend wordt beschreven. Wiegel voerde fel oppositie tegen het kabinet Den Uyl en volgens deze biografie kon Den Uyl dat waarderen. Den Uyl debatteerde graag tegen Wiegel, ten overstaan van volle zalen. Over het nog steeds vaak op televisie getoonde fragment waarin Wiegel zegt dat Sinterklaas bestaat en – wijzend naar Den Uyl – aangeeft ‘daar zit hij’, waarop de hele zaal in schaterlachen uitbarst, heb ik altijd aangenomen dat Den Uyl zich voor gek gezet had gevoeld. Maar die kon erom lachen en genoot van de rumoerig verlopen avond. Inhoudelijk stonden ze zover tegenover elkaar dat er nooit een coalitie uit kon voortkomen, maar dat stond het contact als mens en politicus niet in de weg. Een mooi voorbeeld voor de huidige tijden waarin politici een hekel hebben aan anderen en hen domweg ‘weg wensen’; iets wat natuurlijk niet gebeurt en alleen maar tot verzuring in de verhoudingen leidt.

Sowieso is de opgewektheid van Wiegel een mooie leidraad die door het hele boek loopt. Wiegel zorgt goed voor zichzelf. Zo houdt hij van stijl wat tot de herintroductie van een koets met paarden bij zijn ministerschap van Binnenlandse Zaken leidt en hij houdt van een sigaar en een borrel waar op het ministerie in voorzien wordt. Daarbij is hij dan ook tolerant voor anderen en heeft er begrip voor dat die andere dingen belangrijk vinden. Er zijn mensen die zichzelf beperken en dan vinden dat anderen dat ook moeten doen – Wiegel beperkt zichzelf niet en geeft anderen ruimte. Dat dat opvalt, is veelzeggend.

Het hele proces tussen regering en Tweede Kamer in de tijd van Wiegel komt chaotischer over dan in de strakke coalities van de laatste decennia: dan is die weer ergens tegen en dan werkt die weer niet mee. In het CDA hebben ze zelfs een groepje dissidenten waar de coalitie die Wiegel’s VVD vormt met Van Agt’s CDA de nodige hinder van ondervindt. Hoe dan ook is er respect voor de positie van volksvertegenwoordigers, ook al lijkt de coalitie zich daardoor al stotterend naar het einde te begeven en worden belangrijke grote veranderopgaven te weinig gerealiseerd.

Wiegel beseft als geen ander dat politiek ook een vorm van theater is, en dat de kiezer de mensen in Den Haag wil kennen en het fijn vindt als er wat te beleven valt. Veelvuldig is hij in het nieuws te vinden en in vergelijking met tijdgenoten toont hij ook meer van zijn thuis en zijn persoonlijk leven. De mensen smullen ervan. Velen verwijten hem ijdeltuiterij en ongetwijfeld is dat terecht maar dit is ook waar: Wiegel minacht niemand, hij behandelt iedereen met respect ongeacht of die persoon een hoge of een lage functie heeft. Hij zit niet opgesloten in een ivoren toren van macht en regeren en heeft oog voor de gewone man. Juist de eigenheid van Wiegel en zijn onorthodoxe stijl vormen zijn kracht. Dat hij ondertussen weinig visie toont, werkt eerder in zijn voordeel: het biedt anderen die met hem moeten samenwerken, ruimte om dat in te vullen. Zo is een consequente liberale koers minder te herkennen bij Wiegel. Aan de andere kant weet Wiegel datgene wat hij vindt, veel beter te verkopen dan menig ander in die (en de huidige) tijd. Het verbaast niet dat Wiegel tot op heden een grote publiekslieveling is.

Wiegel vormde een hechte twee-eenheid met Van Agt. De vele voorbeelden in het boek over hoe het toeging in de tijd dat Van Agt premier was en Wiegel vicepremier laten zien dat het vertrouwen tussen die twee heel groot was. Ook toont het hoe gemakkelijk Wiegel de gaten wist te vullen die Van Agt liet vallen. Van Agt lijkt niet te hebben overgestroomd van ijver of hij vond zijn functie niet leuk genoeg – met een volledig loyale houding kreeg Wiegel de kans problemen aan te vatten die eigenlijk bij de premier hoorden. Hij deed het met een zeker gemak en overwicht, ongetwijfeld wetend dat hij het ambt van premier had kunnen doen met zijn talent als zijn partij groot genoeg was geweest. Op de achtergrond is de opkomst van Lubbers te zien die veel meer kan en weet en wil dan Van Agt. Lubbers probeert constant een voet tussen de macht te krijgen. Van Agt en Wiegel gunnen hem die ruimte niet maar uiteindelijk is Lubbers toch degene die het stokje van Van Agt overneemt. Dat wordt een periode van grote veranderingen, waarover ik in de volgende blog schrijf: Haagse jaren, De politieke memoires van Ruud Lubbers.

30 uur heb ik moeten wandelen om dit luisterboek Hans Wiegel – de biografie uit te krijgen en het was van begin tot eind de moeite waard. Als je niet wilt wandelen, koop dan het boek in de boekhandel of op je e-reader: van harte aanbevolen.

Les Leҫons du Pouvoir, Lessons of Power

Posted on by
Reply
Les Leҫons du Pouvoir

Les Leҫons du Pouvoir, the Lessons of Power is an extensive book by Franҫois Hollande, French President 2012-2017. Books by politicians in high positions are always promising as they reveal the work done behind the curtains of media spotlights. The 500 pages of Les Leҫons du Pouvoir are only partly filled with interesting facts and events. Much of it is a description of his views, his convictions. However, there are very interesting sections that make it worth reading.

Les Leҫons du Pouvoir give the impression of a President who sees himself as a unique statesman in the first place. At some moments you think, my goodness, the ego! Then at other moments Franҫois Hollande surprises by his devotion to France, his willingness to serve, his claims of integrity and deep rooted values of liberté, égalité and fraternité. He is clearly a person who was in public positions all his life with large experience and well-founded visions.
Nevertheless his reflections hardly inspired me, maybe because of the over-abundant language he uses. Or it might be his style that is rather defensive: mentioning the arguments of his opponents to put his own arguments forward, stating how his economic measures really brought his country forward. Big events like the attacks of Charlie Hebdo, the Bataclan, Nice are described but on no occasion was I as a reader ‘into’ the subject – of course not every secret can be revealed in dealing with security but he could have said more that he does. The same goes for the international visits he made, or the negociations leading to the Paris climate agreement. Les Leҫons du Pouvoir concentrates on economy, the labour market, pensions and many other internal politics, although this presidency occurred in a period and country that moved many people worldwide.

A difficulty for a non-French reader is that Les Leҫons du Pouvoir never explains the French political system or institutes, nor the abbreviations used; also names of politicians are assumed to be familiar. This book is clearly not written for the international scene although its writer underlines on several occasions that France is a major player in the international community. Franҫois Hollande focuses on the international powers that he sees as relevant to the greatness and influence of France: Germany, the USA, China, Russia. A country like the Netherlands plays no role in his memoirs.

Les Leҫons du Pouvoir

Some of the interesting sections I particularly liked:

  • His admiration of the courage of the police officer who entered the supermarket where people were taken hostage by terrorists: ‘ses chances de survie étaient bien faibles. Il n’a pas hésité une seconde’.
  • His thoughts about trust as key to the state – a lack of trust can make democracies stagger
  • The moment Barack Obama, Mario Monti and Franҫois Hollande try to grill Angela Merkel about euro politics; they want her to accept ‘growth over cuts’. She holds strong and follows her own road.
  • His descriptions of several occasions that he wants to do or show something which is interpreted differently afterwards. For example he pays a visit to a château that has been available for all presidents’ holidays, and he walks with his partner to the beach as he wishes to have a ‘présidence normale’ but he is highly criticized – what he wants to do and express is not how the media and/or the public view it. It shows the complexity of power in relation to how it is perceived.
  • The endless European gatherings; 28 people all get 5 minutes to talk in the first round which is already long, however when the Portuguese prime minister takes half an hour, he is not interrupted by the chair… He considers that it is the longlasting European peace that causes the boredom: ‘à moins que ce ne soit l‘ennui lui-même qui garantisse  la paix’. One of those observations that form the pearls in this book!
  • How the debate about taking away the nationality of terrorists became impossible because it remembered the French to WWII and the Vichy regime that took away the French nationality from Jews and resistance fighters – the proposal is withdrawn.
  • The story of one of his ministers (‘l’affaire Cahuzac’) who is very convincing when lying to Franҫois Hollande with open eyes about his innocence, full of indignation. That is an incredible story and shows how difficult his job has been.
  • His relation to Emmanuel Macron, how it started, how it grew, and how it developed with Emmanuel Macron running for president, leaving Franҫois Hollande many steps behind in the political game.
  • The selection of the members of his government and the different fights they have, although the insights he gives do not explain all events concerned.

This book is about lessons learned about power, so I like to finish with 4 lessons:
1. Choose your battles – ‘à vouloir intervenir sur tout, on ne pèse sur rien’ (p. 70)
2. What counts is not the time spent to come to a decision but the traces the decision leaves in the long run (p.70)
3. Do not assume that your personal qualities like sympathy and understanding weigh more in diplomacy than the actual power relations (p.102)
4. Talking is not communicating. Don’t be too present in the media, don’t react to too many questions as people will not see or hear you any more (p.229)

You may also like these blogs:
Simone Veil, Une Vie
Robert Badenter, Idiss

Idiss – by Robert Badinter

Posted on by
Reply
Idiss

Idiss was the grandmother of the French well-known politician Robert Badinter. He wrote this book in her honour. It offers both a moving family history and perspectives of jewish and non-jewish Europe. Idiss is an interesting and moving book.

Idiss is the story of a turbulent life that started and ended amidst crises of antisemitism. Badinter’s grandmother was born in 1863 and raised in Bessarabie, Yiddishland: a region ruled by Ottomans, Russians, Roumanians and Soviets, nowadays part of Moldava. Her community were Ashkenazic Jews, most of them living in poor circumstances. Idiss married her great love, Schulim.

The atmosphere in Bessarabie is threatening towards Jews, discriminating against them in many acts. In 1903 a terrible pogrom takes place, killing 50, wounding 100s, looting and destroying shops and houses. The two sons of Idiss and Schulim leave for Paris, to start a new life. They are quite successful and in 1912, Idiss, Schulim and daughter Chifra – Badinter’s mother – follow their track. Imagine what that journey meant for Idiss who never left her village before.

Robert Badinter shows how France was seen as a paradise through the eyes of the inhabitants of Bessarabie. Yes, there was the antisemitic affaire Dreyfus but Dreyfus was nevertheless protected by the law and the values of the République Française (‘laïque’) and famous French people stood up for him. So from the perspective of the Yids in Bessarabie the proverb ‘living like a Jew in France’ remained attractive.

Badinter describes the situation of Jews in France in the first half of the XX century as a place where they were considered as French in the first place: being Jewish was their religion: “citoyens français de confession israélite” (p.39). Simone Veil in her biography gives a similar vision. It is interesting to read how French society dealt with the Jewish citizens, rich like Rothschild and Citroën and poor like Idiss and Schulim.

Badinter gives more nuanced insights later in the book (p. 61-64) explaining how Jews were envied or despised by the French, suspected for plots to dominate the world and not considered as ‘real’ French: “Pour eux, les juifs avaient beau donner tous les gages du patriotisme, ils n’en demeuraient pas moins d’étrangers sur la terre de France, plus hospitalière dans ses lois que dans les coeurs” (p.62-63).

He tells that the Jewish community was not homogeneous like antisemitic pamphlets suggested and that there was some kind of zionist movement but that most “Israélites français” considered it more of a fantasy than a real dream, saying: “Un sioniste est un juif qui paye un autre juif pour envoyer un troisième juif en Palestine” (p.63).

Idiss

I cannot simply resume this book as it has several layers. The language used is beautiful and suits the life of Idiss that was pure and loving. Many happy years are described, a great pleasure to read. The different developments in the family are very interesting and by times amusing. In 1942, the end of the book, Idiss dies. It is 2nd World War also in France and there is only one son, Naftoul, present at the funeral; the rest of the family is hiding, hoping to escape the Holocaust that is in full development. Naftoul is arrested soon after the funeral and dies in Auschwitz. Badinter’s father dies in Sobibor. The book Idiss leaves you with the same feeling as the first chapters of the biography of Simone Veil: you are just living your life, working, trying to do good things and be happy, and then you get persecuted for how others see you: as a Jew and a Jew only. They want you to die for that reason.

Idiss is very refined in language, lovely to read. Moreover Badinter succeeds to describe times, insights and places that are not common knowledge in Western-Europe. In the Netherlands, Sephardic customs and contributions have traditionally dominated more than Ashkenazic experiences (see also this book). Idiss can enrich your views of the European society and European diversity.

More about Idiss in this (French) blog.

You may also like these blogs:
* Anne Frank House Amsterdam: remembrance and reflection
* Grandfathers, Jews and the impulse to act

The Coffee Trader

Posted on by
Reply

The Coffee Trader is a good book for you, a friend told me and sent me a second hand version by post. My friend was right. What a story about trade in 1659 Amsterdam, where cultures and religions vary and new ways of doing business occur in the markets. David Liss is a writer who knows the word research: he depicts the 17th century with many details of context and history. A great book!

The Coffee Trader tells about Miguel Lienzo, a Jew who lived in Portugal as a converso – a Jew converted to Catholicism – like many other Jews. However the conversos in Portugal were still facing discrimination and many had to fear for their life. So he flew to Amsterdam, at that time a safe haven for Jews. Jews in Amsterdam could practice their religion and be active in trade – although there were plenty of rules between Jews and non-Jews. That in itself is a story so interesting that it is worth to read the book for it. You’ll learn how different communities found a way to live together in a religiously and culturally divided city and have relative peace and justice; at that time, unique in Europe.

Also it is intriguing how converted Portuguese Jews rebuilt their ‘identity’ in Amsterdam. A well organised structure supported those who knew little or nothing about that identity. I particularly liked the description of a woman’s position, Miguel’s brother’s wife Hannah who was brought up in ignorance, thinking she was a Catholic and unable to read or write. In Amsterdam, she is suddenly a Jew, supposed to adhere to a religion and a people that she had learned to despice. She is not walking on that path automatically.

New for me was also the idea of a Mahamad, an 17th century authority in Amsterdam that dealt with all matters for Jews: religiously, politically and legally. Together with rich Portuguese tradesmen they supported the poor Jews, so that the Dutch in Amsterdam would not complain about a burden on their back that came with the Portuguese refugees. However, when tudescos, Jews from eastern countries like Poland arrive in Amsterdam, that attitude is less generous. Most of the tudescos are poor. Although they faced very severe persecution in eastern Europe, the Mahamad takes measures to make their life difficult in the hope that they will choose other destinations than Amsterdam. There are really surprising details about the historical context in The Coffee Trader – and by the way nothing that could not be seen today…

the coffee trader

Miguel lives in an era where tradesmen can easily become very rich or the opposite: loose everything they have. This period in Holland is called the Golden Age and brought a lot of wealth but it was risky. Miguel lost almost everything in the trade of sugar and now wants to try his fortune in a brandnew product: coffee. He wants to acquire the monopoly over this new drink that he estimates to be very promising. His strategy is breathtaking. And so is his playing field. There are so much rumours and hidden agendas around the trade market of Amsterdam that the story is a dazzling experience for the reader. It is really difficult to remember all that’s happening or has been said or might be possible. And that was exactly the reality for tradesmen in 1659 Amsterdam. How can they make their daily decisions without an excellent memory and the right focus?!

Many ethical questions come with the way business was done amid rumours and hidden agendas. Intriguing is the fact that in the end, the hidden agendas Miguel expected were exagerated. Half of them can be interpreted as misunderstandings or even imagination. An interesting lesson learned – but still, when bankruptcy is around the corner for tradesmen who do not watch their backs in the all or nothing market of 1659 Amsterdam, maybe inevitable.

handelaar in koffie

Even though The Coffee Trader appeared already in 2000, this book is of great interest also in 2020. In the light of history, these 20 years do not matter at all. Go read it if you love Amsterdam, if you love trade, if you love history, if you love Jews and the Dutch, if you love risk taking and of course: if you love coffee!
The Coffee Trader exists in Dutch under the title Handelaar in koffie.

You may also like these blogs:
Anne Frank House
Minorities in Gaziantep
Jewish Museum Warsaw context

In gesprek met mijn moeder

Posted on by
Reply
in gesprek met mijn moeder

In gesprek met mijn moeder is een roerende en persoonlijke bundel van Manola Sint Jago. Met prachtige teksten en beelden neemt zij ons mee in het grote gemis van de geliefde moeder die zij nooit heeft gekend. Daarmee opent zij haar ziel voor degene die haar bundel inziet en brengt zij verbinding tussen zichzelf, de lezer, haar moeder, alle moeders en talloze dochters. In gesprek met mijn moeder is een werk met grote verfijning.

“Het drong pas tot me door op de kleuterschool. Mijn eerste kaart voor moederdag. Je was er niet, maar ik dus wel. Het was heel vreemd, ik was de enige die jou niet had.“
fragment uit het gedicht ‘Bestaat er een hemel en een hel?‘

Manola Sint Jago werd geboren op Aruba. Haar moeder overleed kort daarna. Behalve een foto heeft zij geen herinneringen aan haar moeder. Dit gemis ging ‘als een rode draad’ door haar leven. De gedichten die Manola Sint Jago door de jaren heen over haar moeder schreef, vormden een vorm van gesprek met haar moeder. Na jaren van schrijven en het creëren van prachtige verbeeldingen, is dan nu deze ‘verhalende gedichtenbundel’ verschenen, zoals Manola de bundel zelf noemt.

‘Lieve moeder, ik heb van die dagen, dan Google ik je naam op internet in de hoop dat ik die vind met je adres of een verhaal met foto’s over jou.‘
fragment uit het gedicht ‘Lieve moeder, ik heb van die dagen‘

Van de vele mooie kunst van Manola Sint Jago ben ik al langer een fan. De variëteit is enorm: etsen, schilderijen, houtwerk, sieraden, vazen, kunstkaarten, en al deze werken vanuit een waanzinnige variatie aan materialen. In gesprek met mijn moeder heeft afbeeldingen van diverse prachtige kunstwerken die rond het thema moeder zijn gemaakt. Daarbij toont Manola zich ditmaal dus ook als iemand met de gave van het woord. Ik wil, kan, mag geen volledige gedichten citeren hier. Daarom beperk ik me tot de aanbeveling van enkele gedichten met beelden die ik het mooist vind: Zomaar een dag uit mijn herinnering, over een bezoek aan moeder’s graf als zesjarige; Begrip en vriendschap, over de onzekerheid in het menselijke contact van geven en nemen; Verbonden, de bijzondere afsluiter van deze bundel die ons verbindt met de maker.

In gesprek met mijn moeder
Verhalende gedichtenbundel
Verkrijgbaar via de website van Manola Sint Jago

Lees ook deze blog: De jacht op mijn vader

Bilqiss: the chance to be the one I should have been

Posted on by
Reply

bilqissBilqiss is about regrets and hope for the chance to be the one you should have been. Living in a burqa is more than just having some inconvenient clothing; it is the expression of a patriarchal society where women live within the boundaries men grant them. Individual men have the right to totally suffocate the women they live with. You might be bored when I write it like this but reading Bilqiss will not bore you.

Bilqiss: resisting boundaries
Saphia Azzeddine is a very talented writer. The language she uses is beautiful, rich and harmonious: a pleasure to follow, to listen to with your soul. Her main character Bilqiss lives the reality of these boundaries from the moment she was born – and she resists. She has kept an independent mind. Her inner voice of self confidence never stopped. Whatever happened in her life, she reinvented herself and kept hope to ‘be someone’ at last (p.185). Bilqiss is a moving character who uses her strengt hand intelligence to be an individual, to learn and discover. She is a proud woman who refuses to be treated unequally, be it by men in her society or by Western women with their feelings of pity and compassion.

Bilqiss: challenging boundaries
Bilqiss has done the unthinkable: she as a woman has climbed up in the minaret of the mosque and woken the village by singing the morning prayer. While doing so, she added some tweaks in the way she as a true believer sees muslim faith. Her acts are received in the village with indignation and horror. She will be stoned to death as a punishment but before that, she will be heard in a courtcase. She defends herself without advocate in clear and eloquent wording. Many things happen during that period. The judge seems to listen and prolong the time of the courtcase. Meanwhile he starts visiting Bilqiss in prison every evening, probing her ideas and appreciating exactly that what society expects him to annihilate with his judgment. Just like Mandela once said, he is a prisoner of his own system and also unable to be what he should have been.

Bilqiss: a big cry to resist
Different views and perspectives on what happens to Bilqiss and why are intertwined naturally in the story and give it depth. More and more foreign attention is attracted as videos about the court case appear on youtube. An American-Jewish journalist, Leandra, comes over to follow from nearby what is happening. Leandra is welcomed the way people in the Middle East welcome their guests. It takes some time before Leandra finds out that this is not because the locals like Americans so much… However, she stands as a character and surprises with her calm and truthful reactions until the very end of the book. I found the end surprising and one big cry to continue resisting patriarchy and the form of islam that serves it.

Some quotes that you will find more meaningful in the full context of the book

> About the lost past of the Andalusian spirit of curiosity and learning for all
“Il était loin, le temps où la valeur spirituelle d’un musulman se mesurait à la quantité de livres qu’il possédait, où les bibliothèques champignonnaient comme des minarets, loin aussi le temps où les mosquées, au-delà des salles de prière, abritaient le savoir que les hommes et les femmes pouvaient venir goûter sans distinction” (p. 150)

> About being a subject in a book
“Leandra s’était jetée sur mon histoire pour l’écrire avec ses larmes teintées de mascara. Peut-être même que, un jour, je me retrouverais en tête de gondole dans les boutiques d’aéroports ou de gares au milieu d’autres best-sellers pour divertir ou émouvoir d’autres voyageurs des long-courriers selon qu’ils aiment les femmes ou détestent les musulmans. Je refusais d’être une intermittente de leur spectacle”. (p. 154)

> About denial of responsability
“Une vilaine habitude philologique de notre langue voulait que ce soit l’extérieur qui nous frappe et non l’inverse. Ainsi nous ne disions pas ‘J’ai attrapé froid’ mais ‘Le froid m’a frappé’, ‘la fenêtre m’a cogné’, ‘la soupe m’a brûlée’. Jamais nous n’étions responsables de ce qui nous arrivait”. (p. 160)

> About the gap between us
“J’aurais voulu être elle (Leandra) pour avoir une chance d’être celle que j’aurais dû être si j‘étais née ailleurs. Celle que j’aurais pu être si l’on ne m’avait privée dès le plus jeune âge de la plus infime liberté. J’aurais voulu être celle qui éprouvait de la pitié plutôt que celle qui en inspirait. Leandra n’y pouvait rien et c’était son plus grand tort”. (p. 176)

Useful links about this book and the author:
* https://fr.wikipedia.org/wiki/Saphia_Azzeddine
* https://nathavh49.blogspot.com/2016/08/bilqiss-saphia-azzaddine.html
* https://en.qantara.de/content/book-review-saphia-azzeddineʹs-bilqiss-just-being-born-a-woman-is-a-provocation

Find other books to read in these blogs
* ‘Why are people like this?’ Boualem Sansal
* Simone Veil: une vie
* Portrait du décolonisé